Diagnoza psychologiczna polega na przeprowadzeniu działań mających na celu rozpoznanie pozytywnych i negatywnych mechanizmów funkcjonowania osoby poddanej badaniu. Opiera się przede wszystkim na wywiadzie psychologicznym i wykonaniu odpowiednich testów.
Diagnoza psychologiczna polega na przeprowadzeniu działań mających na celu rozpoznanie pozytywnych i negatywnych mechanizmów funkcjonowania osoby poddanej badaniu. Opiera się przede wszystkim na wywiadzie psychologicznym i wykonaniu odpowiednich testów. Efektem diagnozy jest sformułowanie Opinii psychologicznej, w której zawarte są wnioski z przeprowadzonych testów, tzn. opis zdiagnozowanych cech i mechanizmów funkcjonowania osoby poddanej badaniom oraz możliwe przejawy tych elementów życia psychicznego w zachowaniach w różnych sytuacjach.
Wykonujemy diagnozy umożliwiające przebadanie takich sfer jak inteligencja, temperament i osobowość, procesy poznawcze (takie jak: style myślenia, sposoby reagowania na stres, itp.).
Inteligencja
Inteligencja jest złożonym rodzajem sprawności umysłowej, oddziałującym na każdą sferę życia człowieka. Inteligencją nazywamy ogół zdolności intelektualnych do korzystania z nabytej wiedzy, przetwarzania danych, dostrzegania zależności, relacji i wyciągania wniosków. To inteligencja warunkuje na ile sprawnie posługujemy się naszymi umysłami.
Istnieją różne testy badające inteligencję: od takich, które skupiają się na jednym elmencie (np. umiejętność wyszukiwania zależności między elementami) po takie, które bardzo szeroko mierzą poziom inteligencji.
Testy takie to m.in:
- Test Matryc Ravena: skupiający się na zbadaniu umiejętności dostrzegania relacji między obiektami i zastosowaniu dostrzeżonych zasad. Test mierzy ogólny poziom inteligencji. Na podstawie tego testu nie można określić mocnych i słabych stron osoby badanej . Tego typu testy są stosowane np. przy naborach do Mensy, gdyż pokazują jakim "fundamentem" intelektualnym dysponuje przebadany człowiek.
- Skala inteligencji Wechslera: służy do pomiaru poszczególnych elementów składających się na inteligencję. Na podstawie tego testu psycholog jest w stanie określić silne i słabe strony osoby badanej oraz opisać, jak może się to przekładać na życie osoby badanej.
Temperament i Osobowość
Są to pewnego rodzaju wzorce zachowań warunkujące kim jesteśmy, jak reagujemy w pewnych sytuacjach, co sprawia nam przyjemność a co nie. Istnieją różne typy tych wzorców, czyli typy osobowości. Temperament i osobowość opisuje się poprzez konkretne cechy, czyli niezmienne elementy wpływające na nasze reakcje.
Testy takie to m.in:
- MMPI: najbardziej dokładny test osobowości, dający bardzo rozbudowany obraz osobowości osoby badanej.
- Kwestionariusz Osobowości Eysencka: skonstruowany na podstawie teorii temperamentu H. Eysencka. Bada trzy wymiary temperamentu osoby wypełniającej test.
- Testy projekcyjne: są to metody związane z nieświadomymi procesami zachodzącymi w umyśle człowieka. Pozwalają one, na podstawie tych procesów, opisać cechy osobowości osoby badanej.
Procesy poznawcze
Mianem tym określa się zbiór procesów zachodzących w umyśle człowieka, takich jak:
- myślenie (analityczne, konkretne, abstrakcyjne, podejmowanie decyzji, itd.)
- pamięć (krótkotrwała, długotrwała, robocza, autobiograficzna)
- uwaga
Istnieją różne testy badające elementy wyżej wymienionych procesów poznawczych. W zależności od celu badania psycholog może zastosować bardzo różne techniki pozwalające wyciągnąć wnioski o tych zjawiskach.